سنگ کلیه در کودکان

سنگ های کلیه توده های کوچک و جامدی هستند که در دستگاه ادراری به وجود می ‌آید در ساخت این سنگ نمک و مواد معدنی وجود دارد و ادرار را غلیظ می کند.

اگر ادرار شما دارای مواد معدنی زیادی باشد، حالت غلیظ و رنگ به خود می ‌گیرد و بعد از آن تبدیل به کریستال هایی می شود که در طی مدت ها مثل ماه ها و سال ها این کریستال ها تبدیل به سنگ می شود.

سنگ کلیه به اندازه یک اینچ دقیقا 2.54 سانتی متر می باشد و می تواند از طریق دستگاه ادراری با درد کم و اندک از بدن خارج شود.

دفع سنگ های بزرگ بی درد سر نیستند و با درد بیش تری همراه هستند.

در بعضی از مواقع ممکن است جلوی مسیر ادرار را بگیرد و باعث شود خون در ادرار به وجود بیاید و علائم دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشد.

سنگ کلیه در بزرگسالان بسیار دیده می‌ شود اما در کودکان و نوجوان ها هم ممکن است این سنگ ها ایجاد شود.

انواع مختلفی از سنگ کلیه دلایل متفاوتی دارد و پسران بیشتر از دختران تحت تاثیر سنگ کلیه قرار دارند.

چند نوع سنگ کلیه وجود دارد؟

چهار نوع سنگ کلیه وجود دارد که عبارت هستند از:

سنگ کلسیم رایج ترین نوع سنگ کلیه است این نوع سنگ زمان به وجود می‌ آید که کلسیم از طریق ادرار دفع می شود.

در ترکیب با مواد دیگر حالت سنگ و کریستال به خود می گیرد.

سنگ سیستین، این سنگ بسیار نادر است و زمانی که بیش از حد اسید آمینه در ادرار وجود داشته باشد تولید می شود.

سنگ اسید اوریک زمانی تشکیل می شود که اسید اوریک در ادرار بالا باشد و این سنگ اگر درمان نشود، می تواند مشکلات یک سنگ بسیار سخت را به خود بگیرد.

سنگ استروویت یا سنگ های شاخ گوزنی هستند، آن ها می توانند همانند شاخ گوزن به نظر بیایند این نوع سنگ از یک ماده معدنی به نام استروئید تشکیل شده است که تقریبا همیشه به دلیل عفونت کلیه و یا دستگاه ادراری تشکیل می‌شود.

در خانم ها این سنگ بیش تر دیده می شود و شکل آن بزرگ تر است و می‌تواند برای کلیه نسبت به سایر دیگر سنگ ها بزرگ تر باشد.

چرا کلیه‌های برخی کودکان سنگ‌ساز هستند؟

تشکیل سنگ کلیه بدون توجه به جنسیت و سن اتفاق می افتد.

احتمال تشکیل سنگ در نوجوانان بیشتر از کودکان و نوزادان است.

برخی از کودکان بیشتر از دیگران احتمکال ابتلا به سنگ کلیه را دارند:

• کودکانی که آب بسیار کمی می نوشند.
• کودکان با سابقه خانوادگی سنگ کلیه.
• کودکان و نوجوانانی که در گذشته سابقه سنگ کلیه داشتند.
• کودکانی که نوشیدنی های قندی و کافئین دار را به مقدار زیاد مصرف می کنند.
• کودکانی که سبک زندگی ناسالمی دارند و فست فود و غذاهای آماده زیاد مصرف می کنند.

دلایل سنگ کلیه کودکان و نوزادان چیست؟

• ژنتیک
• کم آبی
• رژیم غذایی
• چاقی
• عفونت های ادراری
• اختلالات متابولیک

بیشتر کودکان وقتی به سنگ کلیه دچار می شوند در شرایط خطرناک قرار می گیرند.

در برخی از کودکان بدون هیچ دلیل مشخصی سنگ ها ایجاد می شود.

برخی دیگر در خانواده هایشان داشتن سنگ کلیه ارثی است.

بنابراین داشتن خویشاوندانی که به سنگ کلیه مبتلا هستند، احتمال تشکیل سنگ کلیه در کودک را بالا می‌ برد.

نوجوانان و کودکانی که قبلا سنگ کلیه داشته اند، احتمال اینکه مجدد به این مشکل دچار شوند زیاد تر است.

در برخی از موارد کم آبی می تواند یک دلیل موثر باشد، نوشیدن مایعات به اندازه کافی باعث می شود ادرار غلیظ نشود و شانس تشکیل کریستال ها را کم می کند.

اگر یک رژیم غذایی و شیوه زندگی ناسالم را تجربه می کنید مثل نوشیدن مقدار زیادی شیرینی، نوشیدنی های کافئین دار، ورزش نکردن و خوردن یک رژیم غذایی سرشار از نمک می تواند ابتلا به سنگ کلسیم را بالا ببرد.

چاقی هم از عوامل تشکیل دهنده سنگ های کلیه در کودکان چاق است.

مشکل در دستگاه ادراری هم از دیگر دلایلی است که می تواند شانس ابتلا به سنگ کلیه را افزایش بدهد.

نقص ساختاری در دستگاه ادراری باعث مسدود شدن ادرار می شود و ایجاد یک منطقه کند را در پی دارد که مانند استخر کوچک هزار در آن جمع شود.

هنگامی که ادرار متوقف می‌ شود مواد کریستال پیام رسان می تواند منجر به تشکیل سنگ شود.

برخی دارو ها می‌توانند خطر مبتلا شدن به سنگ کلیه را در کودکان بالا ببرند.

داشتن یک اختلال متابولیکی می تواند و غلیظ شدن ادرار و سیستین در ادرار منجر شود.

سیستین یکی از بیماری های ژنتیکی است که باعث تحریک بیش از حد کلیه ها به سمت ادرار می شود و در پی آن سنگ کلیه را به وجود می آورد.

تعدادی از بیماری ها و شرایط می‌توانند خطر مبتلا شدن به سنگ کلیه را افزایش بدهند.

نقرس و سایر بیماری ‌های کلیوی شرایطی که غدد پاراتیروئید، تیروئید تحت تاثیر قرار دارند.

برخی از عفونت های دستگاه ادراری بر روی این بیماری تاثیر گذار هستند.

کدام دسته از کودکان مستعد ابتلا به سنگ کلیه هستند؟

به طور کلی علت سنگ کلیه در هر فردی متفاوت است، اما اگر فرزند شما دارای ویژگی ها و بیماری های زیر باشد، احتمال سنگ کلیه در او بیشتر از سایر خردسالان خواهد بود.

این بیماری و ویژگی های آن به شرح زیر است:

• نقرس
• چاقی و اضافه وزن
• داشتن مشکلات گوارشی
• سیستینوری
• هایپر اگزالوری
• فیبروز سیستیک
• باریک شدن دستگاه ادراری در کودک یا شکل غیر طبیعی دستگاه ادراری

از طرفی مصرف برخی داروها نیز منجر به بروز سنگ کلیه در کودکان و نوزادان می شود که عبارتند از:

• دیورتیک ها
• مصرف زیاد ویتامین D
• توپیرامات یا زونیسامید (برای صرع)

علائم سنگ کلیه در اطفال

معمولا سنگ کلیه تا زمانی که در اطراف کلیه حرکت می‌کند و به داخل مجاری ادرار است، علائمی ندارد.

اگر سنگ های کلیه کوچک باشند از طریق دستگاه ادرار دفع می شود و هیچ گونه درد و ناراحتی برای کودک به همراه نخواهد داشت.

سنگ های بزرگ امکان دارد دستگاه را مسدود کند و باعث به وجود آمدن علائم زیر می شود:

• درد های شدید در پهلو
• درد در قسمت پایین شکم و درد در مسیر حرکت ادرار
•  درد به صورت موج
• تهوع و استفراغ
• وجود خون در ادرار
• نیاز به دفع فوری ادرار
• تب و لرز

اگر سنگی بسیار بزرگ باشد باعث تشکیل توده می شود و امکان دارد یک یا هر دو کلیه متورم شوند.

اگر درد در پهلو و پشت به وجود آید و درمان نشود امکان دارد منجر به آسیب های کلیه در دراز مدت شود با اینکه

درد سنگ کلیه چگونه است؟

تشکیل سنگ در کلیه مسئله و مشکلی است که برای افراد دردسر و درد زیادی به همراه دارد.

تا زمانی که این سنگ‌ ها دفع نشود افراد احساس راحتی نداشته و دردها گاه و بی گاه با آنها همراه خواهد بود.

سنگ کلیه برای تمامی افراد اعم از کودکان و بزرگسالان اتفاق می‌ افتد و عموماً علائم و مشکلات یکسان و مشابهی را تجربه می‌ کنند.

کودکان معمولا کمتر از افراد بزرگسال به سنگ کلیه مبتلا می شوند، مگر اینکه کودکان با مشکلاتی همچون آسم مواجه بوده که شانس ابتلا به سنگ کلیه را پیش از دیگران تجربه خواهند کرد.

از آنجایی که کودکان بازیگوشی بیشتری دارند، ممکن است به اندازه کافی آب مصرف نکرده و یا انواع خوراکی‌ های حاوی فسفات مانند گوشت، ماهی و یا لوبیات را با بی‌ میلی مصرف کنند.

اغلب این کودکان بیش از دیگران در معرض سنگ کلیه قرار می‌ گیرند.

به یاد داشته باشید که سابقه خانوادگی و حتی انسداد در دستگاه ادراری از جمله دلایل ابتلا به سنگ کلیه است.

اگر بخواهیم در مورد درد سنگ کلیه صحبت کنیم باید بدانید که این دردها معمولا در قسمت پهلو و مایل به پشت اتفاق می‌ افتد.

به گونه ای که افراد در قسمت پایینی کمر و در پهلو درد بسیار زیاد و کوبنده را تجربه می‌ کنند.

از آنجایی که درد سنگ کلیه بسیار زیاد است افراد مشکلاتی مانند تهوع و استفراغ را در کنار آن تجربه کرده و تمامی این حالات برای مدت طولانی با درد زیاد همراه است.

زمانی که سنگی در کلیه تشکیل می شود، افراد مشکلاتی مانند خون در ادرار را تجربه کرده و حتی هنگام تخلیه ادرار درد زیادی را متحمل می شوند.

این افراد با تکرر ادرار روبرو شده و در موارد شدید تب و لرز برای آنها رخ می‌ دهد.

به یاد داشته باشید که در کنار دردی که هنگام دفع سنگ کلیه تجربه می‌ کنید، ممکن است ادرار بدبو داشته و یا رنگ آن کدر شود.

این حالات هم برای افراد بزرگسال و هم برای کودکان یکسان است اما دردی که کودکان با وجود ابتلا به سنگ کلیه تحمل می‌ کنند بیشتر از بزرگسالان است.

زیرا آستانه درد آنها کمتر بوده و نمی‌ توانند برای تسکین خود کاری کنند به همین دلیل است که کودکان در چنین موقعیتی بی‌ تابی و پریشانی بیشتری داشته و نیاز است که برای تسکین درد آنها به مراکز مربوطه مراجعه نمایید.

همواره این نکته را به یاد داشته باشید که با وجود سنگ در کلیه و به حرکت درآمدن آن، کودکان درد بسیار زیادی متحمل می شوند.

حتی آنقدر برای آنها این شرایط سخت است که دائماً با گریه و پریشانی مواجه هستند و نیاز است که برای دفع راحت‌ تر سنگ کلیه به آنها کمک کنید.

بهترین متخصصان و پزشکان فعال در زمینه کودکان می‌ توانند در این راه راهنمای مناسبی برای والدین باشند و به تسکین درد کودکان و دفع راحت‌ تر سنگ کلیه کمک خواهند کرد.

درد سنگ کلیه در کودکان

زمانی که صحبت از سنگ کلیه می شود افراد به یاد دردهای پیوسته و شدید این عارضه می افتند، هر چقدر که سنگ‌ ها بزرگ تر باشند دفع آنها سخت‌ تر و دشوارتر خواهد بود.

حال تصور کنید که کودکان با وجود آستانه درد محدودتر با چنین مشکلی مواجه شوند.

حتماً می‌ دانید که در این موقعیت کودکان درد و بی‌ تابی زیادی را تجربه کرده و حال عمومی نامساعدی خواهند داشت.

اما از آنجایی که سنگ کلیه برای کودکان دردآور است، متخصصان از جمله دکتر سمانه عبدالمحمدی تلاش می‌ کنند تا با روش‌ های کم تهاجم اقدام به شکستن سنگ‌ ها کرده و با خرد کردن آنها دفع سنگ را آسان‌ تر می‌ کنند.

چنین روشی برای کودکان و بزرگسالان در موقعیت و شرایط متفاوت انجام می شود.

مهم است که متخصصان در این موقعیت از بیهوشی عمومی برای کودکان استفاده کرده و با امواج صوتی با فرکانس‌ های خاص می‌ توانند بر روی سنگ‌ ها متمرکز شوند و آنها را به قطعات کوچک تبدیل می کنند تا به راحتی از طریق ادرار دفع شوند.

با وجود درد زیادی که در پی سنگ کلیه اتفاق می‌ افتد، والدین به دنبال راه‌ های موثر برای تسکین درد کودکان هستند.

در چنین موقعیتی متخصصان با استفاده از ایبوپروفن می‌ توانند تا حد زیادی درد کودک را تسکین دهند اما در موقعیت‌ های خاص از بی‌ حس کننده‌ های داخل وریدی استفاده می شود.

داروهای ضد تهوع و ضد استفراغ باعث می شود تا طی کردن این شرایط برای کودکان کمی آسان‌ تر شود.

اما در مراحل بعدی پزشک با استفاده از انواع لیزر و امواج صوتی اقدام به خرد کردن سنگ‌ ها کرده و در موارد شدیدتر با استفاده از جراحی می‌ توانند سنگ‌ های ایجاد شده را از بافت کلیه خارج کنند.

با وجود دستگاه‌ های نوین و پیشرفت علم متخصصانی که در زمینه‌ های مختلف فعالیت دارند، می‌ توانند از تجهیزات مربوطه استفاده کنند.

شرایط درمان و سپری کردن دوره بیماری را برای مراجعین خود آسان‌ تر می کنند‌.

سنگ کلیه مشکلی است که اغلب افراد در سنین مختلف تجربه خواهند کرد.

اما این شرایط برای کودکان بسیار سخت‌ تر از افراد بزرگسال سپری می شود.

با این حال متخصصانی که در این زمینه فعال هستند با راهکارهای موثر می‌ توانند دوره دفع سنگ را برای کودکان آسان‌ تر و البته کوتاه‌ تر کنند و در این شرایط کودکان درد کمتری را متحمل خواهند شد.

پیشگیری از سنگ کلیه در کودکان

برای پیشگیری از سنگ کلیه در کودکان می‌توان اقدامات زیر را انجام داد.

نوشیدن مایعات

مصرف مایعات کافی موجب کاهش ریسک تشکیل سنگ کلیه می‌شود.

رژیم غذایی مناسب

شامل میوه‌ها و سبزیجات، ماهی و مواد غذایی سرشار از فیبر می‌تواند باعث پیشگیری از سنگ کلیه شود.

اجتناب از غذاهای پرخطر اصلاح سبک زندگی و کاهش مصرف مواد غذایی ناسالم نظیر شکلات، نمک و غذاهای پر اسید ریسک ابتلا را کاهش می‌دهد.

کنترل عفونت‌ها

مشاوره با پزشک اگر کودک دارای زمینه خانوادگی سنگ کلیه است مشاوره با پزشک برای پیشگیری از ابتلا مفید است.

سنگ کلیه چگونه تشخیص داده می‌ شود؟

اگر کودک دچار علائم زیر بود سریع باید به پزشک مراجعه کنید.

درد در پهلو، وجود خون در ادرار و هر علائم دیگری از سنگ کلیه و یا اورژانس مراجعه کنید.

اگر فرزندتان دچار علائم تهوع، استفراغ، تب و لرز و مشکلات در ادرار بود همه این ها را به پزشک بگویید و اینکه چه مدت از شروع آن می ‌گذرد.

رژیم غذایی که مصرف می کنید را با پزشک در میان بگذارید.

هرگونه سابقه خویشاوندی در رابطه با وجود سنگ کلیه را به پزشک اطلاع دهید.

دکتر یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و احتمالا برای کودکتان آزمایش خون، آزمایش ادرار و آزمایش عملکرد کلیه برای سنگ کلیه تجویز می کند.

تست عکسبرداری را معمولا به جهت بررسی دقیقتر پیشنهاد می‌کند.

اگر سنگ وجود داشته باشد، آزمایشگاه عکسبرداری به صورت دقیق انجام می شود و اندازه و نوع آن را مشخص می کنند و کمک می کند که پزشک تصمیم بهتری برای درمان بگیرد.

بهترین راه درمان سنگ کلیه بچه ها

درمان به نوع سنگ کلیه و محل قرار گرفتن آن در بعضی از بچه ها فقط نیاز به نوشیدن مقداری آب دارند و با مصرف کردن برخی از دارو های ضد درد به راحتی سنگ کلیه هایشان درمان می شود.

ولی کسانی که سنگ های بزرگ تری دارند، امکان دارد به جراحی یا درمان‌ های دیگر نیاز داشته باشند.

برای کمک به دفع سنگ کوچک برای کودک باید مقدار زیادی آب بنوشد.

برای کاهش درد باید دارو مصرف کنید، دارو هایی مثل استامینوفن و ایبوپروفن برای کودکان معمولا تجویز می شود.

در کسانی که سنگ کلیه باعث مسدود شدن مجرای ادراری شود و باعث درد در کودک شود ممکن است نیاز به مراجعه و بستری در بیمارستان باشد.

مصرف برخی از مایعات و دارو های ضد درد به شکل وریدی به بدن تزریق می شود و کمک می کند که سنگ جابجا نشود.

اگرچه بسیاری از سنگ‌ها خود به خود دفع می‌شوند، اما گزینه‌های کمی برای آن‌هایی که خیلی بزرگ یا دردناک هستند وجود دارد.

یکی سنگ خرد شدن با امواج ضربه ای است. سنگ شکنی موج شوک یک روش پزشکی غیر تهاجمی است که از امواج ضربه ای برای شکستن سنگ ها به قطعات کوچکتر استفاده می کند.

این روش به کودکان کمک می کند تا با کمترین اذیت و ناراحتی درمان شوند.

لیتوتریپسی شاک ویو معمولا یک روش سرپایی است که می تواند سنگ کلیه را درمان کند.

به طور کلی برای درمان سنگ کلیه با اندازه کوچک تا متوسط ​​ایمن و موثر در نظر گرفته می شود و کودکان اغلب در طول درمان برای جلوگیری از ناراحتی آرام می شوند.

در روش سیستوسکوپی از یک ابزار نازک و انعطاف پذیر جهت بررسی مجرای ادرار و داخل مثانه استفاده می شود.

سیستوسکوپ حاوی یک دوربین کوچک و سبک است که به پزشک اجازه می دهد تا داخل مثانه و مجرای ادرار را روی مانیتور ببیند تا سنگ کلیه را جستجو کند.

ممکن است در صورت امکان از ابزارهای خاصی برای برداشتن سنگ استفاده کنند.

سیستوسکوپی به عنوان یک روش سرپایی تحت بیهوشی موضعی یا عمومی انجام می شود.

پس از این روش، کودک ممکن است در هنگام ادرار احساس ناراحتی یا سوزش کند که باید خود به خود فروکش کند.

اورتروسکوپی مشابه سیستوسکوپی است، اما برای معاینه حالب ها به داخل دستگاه ادراری می رود.

ابزار مورد استفاده یک یورتروسکوپ است که معمولاً بلندتر و نازک‌تر است تا دستگاه ادراری فوقانی را در خود جای دهد.

در طی این روش، پزشک می تواند با استفاده از نور و دوربین متصل به ابزار، سنگ کلیه را به صورت دستی خارج کند.

از آنجایی که این درمان در سیستم ادراری بالاتر می رود، ممکن است یک شب اقامت برای مشاهده بعد از عمل لازم باشد.

با این حال، این روش تحت بیهوشی عمومی برای کاهش ناراحتی برای کودک انجام می شود.

پس از آن، کودک ممکن است هنگام ادرار کردن برای مدت کوتاهی احساس ناراحتی یا سوزش کند، اما عوارض جدی نادر است.