اسهال در کودکان و نوزادان یک مشکل گوارشی است که در این گروه سنی بسیار شایع است و هر از گاهی بروز می کند.
اسهال در کودکان باعث می شود که بدن همراه با مدفوع، آب زیادی نیز دفع کند، در نتیجه بدن به طور ناگهانی با مشکل کم آبی مواجه می شود که یک وضعیت فوق العاده خطرناک برای سلامتی است.
کودکان و نوزادان به شدت در برابر چنین شرایطی آسیب پذیر هستند و ابتلا به این بیماری می تواند صدمات جبران ناپذیری به سلامت آنها و در موارد شدیدتر منجر به مرگ شود.
درمان اسهال در کودکان بر اساس علت، سن، علائم و سلامت عمومی کودک متفاوت است و هر چه اسهال شدیدتر باشد، درمان پیچیده تر است.
در موارد اسهال شدید و مزمن، درمان سریع اسهال در کودکان مورد نیاز است.
اسهال در کودکان امکان دارد باعث از دست دادن زیاد آب و الکترولیت ها شود و به همین دلیل درمان فوری اسهال در کودکان بسیار مهم و ضروری می باشد.
در اکثر موارد برای درمان سریع اسهال در کودکان نیازی به درمان دارویی نیست و صرفاً با جایگزینی آب از دست رفته در بدن و رعایت رژیم غذایی مناسب، اسهال پس از چند روز برطرف می شود.
اما اگر اسهال شدیدتر شود یا علائم دیگری همراه با آن دیده شود، برخی از درمان های خانگی یا داروها می توانند به تسکین سریع اسهال و کاهش علائم آن کمک کنند، درمان دارویی اسهال فقط باید تحت نظر پزشک انجام شود.
فهرست مطالب
Toggleعلت اسهال در کودکان
تغییر در عملکرد طبیعی سیستم گوارشی باعث نگرانی افراد میشود، اما زمانی که این تغییرات برای کودکان اتفاق می افتد نگرانی والدین چندین برابر است و به دنبال پیدا کردن علت آسیب و درمان سریع آن هستند.
اسهال در کودکان عارضه ای است که اگر در موارد خفیف اتفاق بیفتد چندان خطرناک نیست اما پایدار بودن این شرایط خطرات عوارض زیادی به همراه داشته و کم آبی شدید بدن برای کودکان مشکلات و آسیب های جدی را به همراه دارد.
بسیاری از کودکانی که به اسهال مبتلا می شوند، این عارضه را در پی ابتلا به عفونت های ویروسی، باکتریایی یا انگلی تجربه می کنند.
همچنین واکنش به مصرف برخی از انواع داروها و عدم تحمل برخی مواد خوراکی باعث می شود تا عملکرد سیستم گوارشی با مشکل مواجه شده و اسهال در کودکان اتفاق می افتد.
برخی از کودکان بر اثر مسمومیت غذایی، حساسیت به لاکتوز، استرس و یا هرگونه تغییرات محسوس در رژیم غذایی ممکن است دچار اسهال شوند.
اینکه اسهال به چه علت اتفاق می افتد و چگونه باید آن را درمان کرد بستگی به نظر پزشک دارد. در این مورد به هیچ عنوان به سراغ درمان های خودسرانه نروید و در صورت ایجاد اسهال برای کودکان به متخصص مراجعه کنید.
بسیاری از کودکان بعد از تجربه اسهال و پایدار بودن این شرایط به مدت یک یا دو روز علائم دیگری مثل درد شکم تورم و یا نفخ را تجربه می کنند.
همچنین ممکن است ناراحتی معده مانند تهوع، تب و یا وجود خون در مدفوع نیز باعث نگرانی والدین شود.
بر اثر بروز اسهال بدن دچار کم آبی می شود و این مسئله منجر به گرگرفتگی و ضعف شدید در کودکان خواهد شد.
انواع اسهال در کودکان
اسهال کوتاه مدت (حاد)
اسهالی که یک یا دو روز طول می کشد و بعد از آن از بین می رود چنین مشکلی را اسهال کوتاه مدت می گویند.
معمولاً این اختلال گوارشی بر اثر مصرف برخی غذاها یا کم آبی اتفاق می افتد که توسط باکتری آلوده شده باشد.
ممکن است این نوع اسهال در کودکان بر اثر ابتلا به یک ویروس خاص اتفاق بیفتد.
اسهال طولانی مدت (مزمن)
اسهالی که چند هفته طول می کشد را اسهال مزمن می گویند و معمولاً این عارضه ناشی از ابتلا به یک بیماری از جمله سندروم روده تحریک پذیر است.
کودکانی که به بیماری های روده ای مثل کولیت اولسراتیو، بیماری کرون یا بیماری سلیاک مبتلا هستند نیز دچار اسهال مزمن خواهند شد.
درمان اسهال در کودکان
بعد از اینکه والدین متوجه می شوند کودکان در سنین مختلف دچار اسهال هستند به دنبال راهکار و اقدامی موثر جهت کنترل این عارضه گوارشی خواهند بود.
مهم است که در این مورد حتما با متخصصان مربوطه مشورت کرده تا پزشکان بر حسب علت و شدت بیماری، بهترین شیوه درمان اسهال کودکان را در پیش بگیرند.
بهترین و موثرترین روش های درمانی برای بهبود اسهال در کودکان را در ادامه مطلب برایتان خواهیم گفت تا با اقدامات موثر بتوانید این عارضه را هر چه سریع تر برطرف نمایید.
اصلاح رژیم غذایی
نکته قابل توجه در مورد درمان اسهال کودکان این است که اگر این عارضه بیش از دو روز طول می کشد احتمالاً مشکل جدی در بدن کودکان ایجاد شده است.
در غیر این صورت می توانید بلافاصله بعد از تجربه اسهال در کودکان از انواع غذاهایی مثل تخم مرغ پخته شده و میوه های تازه به ویژه موز استفاده کنید.
برای برطرف کردن اسهال کودکان اعمال اصلاحات در رژیم غذایی آنها تا حد قابل توجهی موثر خواهد بود.
بهتر است که برای این کودکان از گوشت گاو، گوشت مرغ، ماهی و بوقلمون پخته شده یا کبابی شده استفاده کنید.
در کنار آن استفاده از پاستا یا برنج سفید و انواع غلات مانند بلغور، جو دوسر و کورن فلکس نیز موثر خواهد بود.
برای بهبود وضعیت گوارشی کودکان و متوقف کردن اسهال استفاده از وافل یا پنکک که با آرد سفید تهیه شده باشد نیز توصیه می شود.
مصرف مایعات بیشتر
از آنجایی که اسهال در کودکان با کم آبی شدید بدن همراه است، برای جایگزینی مایعات از دست رفته نیاز است که کودکان آب و آبمیوه های طبیعی را بیشتر مصرف کنند.
نوشیدنی هایی که با نام محلول های گلوکز الکترولیت در بازار عرضه میشود برای کودکان مناسب است.
این مایعات دارای تعادل مناسب آب، قند و نمک هستند و برای جبران آب از دست رفته انتخاب مناسبی خواهد بود.
فراموش نکنید که انواع نوشیدنی های ورزشی هیچگونه فایده ای برای بدن کودک مبتلا به اسهال شدید ندارد و برای رفع کم آبی بدن نیز موثر نیست.
مصرف آبمیوه های صنعتی و نوشابه را متوقف کنید زیرا ممکن است اسهال را بدتر کند.
با توجه به تاکید زیاد پزشک برای مصرف آب این نکته را فراموش نکنید که مصرف بیش از حد آب نیز خطرات خود را دارد.
برای جبران آب از دست رفته بدن کودکان به حد نرمال آب و مایعات طبیعی در اختیار آنها قرار دهید.
حتی اگر کودکان شیرخوار هستند باید مقدار بیشتری از شیر مادر یا شیر خشک را به آنها بدهید تا کم آبی بدن هر چه سریع تر جبران شود.
تعویض زود هنگام پوشک
زمانی که کودک قبل از دو سالگی دچار اسهال می شوند به دلیل استفاده از پوشک ممکن است دچار حساسیت و خارش های پوستی شوند.
والدین موظفند که پوشک کودک را مرتب تعویض کرده و هر بار کودک را با آب و شوینده مناسب شستشو دهند.
بهتر است که برای کودکان مبتلا به اسهال کمتر از دستمال های مرطوب استفاده کنید.
اجازه دهید که بدن کودک در معرض هوا خشک شود و در صورت نیاز از کرم های مرطوب کننده پوست برای نواحی پوشیده شده با پوشک استفاده کنید.
از آنجایی که اسهال ناشی از میکروب یا ویروس است این عارضه قابلیت انتقال دارد، بعد از هر بار تعویض پوشک دست خود را شسته تا از بیمار شدن فرد یا سایر افراد خانواده جلوگیری شود.
قرص اسهال برای کودکان
اگر اسهال کودکان بیش از دو روز ادامه پیدا کند پزشکان از داروهای ضد اسهال استفاده می کنند که برای درمان اسهال در کودکان لوپرامید انتخاب مناسبی است.
این دارو تحریک زیاد و غیر طبیعی روده ها را کنترل می کند و باعث کاهش ترشح روده و معده می شود.
مصرف این دارو مستقیماً باعث کم شدن آب مدفوع شده و از همین طریق اسهال برطرف خواهد شد.
اگر دکتر سمانه عبدالمحمدی متخصص کودکان تشخیص دهد که کودکان به اسهال حاد و مزمن عفونی مبتلا هستند، برای درمان این اختلال گوارشی کپسول یوموگی تجویز خواهد شد، این دارو باعث بهبود شرایط باکتریایی روده می شود.
شربت برای اسهال کودکان
زمانی که صحبت از درمان دارویی اسهال کودکان می شود، متوجه خواهید شد که تعداد زیادی از انواع شربت ها برای درمان اسهال کودکان ساخته و تولید می شود.
هر کدام از این محصولات دارویی می توانند به درمان اسهال حاد و مزمن در کودکان کمک کنند.
شربت دی سیکلومین برای اسهال کودکان و کسانی که به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا هستند مناسب است، این شربت همچنین برای کولیک نوزادی و مشکلات نفخ نیز کاربرد دارد.
این دارو با شل کردن ماهیچه های معده و روده خاصیت ضد اسپاسم برای دستگاه گوارشی دارند.
شربت لوپرامید یک داروی ضد اسهال شناخته می شود، این دارو تحریک روده را مهار کرده و برای درمان اسهال حاد و مزمن در کودکان موثر است.
همچنین شربت کوتریموکسازول یک آنتی بیوتیک برای درمان عفونت های باکتریایی است، این شربت برای درمان عفونت دستگاه ادراری، دستگاه گوارشی و اسهال مسافرتی نیز موثر می باشد.
درمان خانگی اسهال کودکان
اسهال یکی از مواردی است که ممکن است به طور مکرر برای کودک یا نوزاد شما رخ دهد و مدیریت و درمان آن در خانه امکان پذیر است.
البته اگر علائم و نشانه های آن در عرض 48 ساعت به طور کامل برطرف شود، در غیر این صورت باید درمان خانگی را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.
برای برطرف کردن اسهال کودکان و نوزادان با روش های درمان خانگی ابتدا باید به خطر کم آبی بدن کودک توجه کرد.
مصرف آب و مایعات نقش بسیار مهمی در این امر ایفا می کند. علاوه بر این موارد زیر برای درمان اسهال کودکان و نوزادان نیز مفید و موثر است:
- افزایش مصرف چربی و فیبر
- موز
- ماست
- برنج قهوه ای
- رژیم غذایی مناسب
- سیب زمینی آب پز خوب پخته شده
- سرکه سیب
- محلول ORS
- پوره سیب
- آب نارگیل
- آب برنج
قوی ترین داروهای گیاهی برای اسهال کودکان
دمنوش بابونه دارای خاصیت ضد التهاب و آرامبخش برای دستگاه گوارشی است و به کاهش اسهال در کودکان کمک می کند.
زنجبیل رقیق شده برای بهبود عملکرد دستگاه گوارشی مصرف میشود و برای کاهش التهابات روده در کودکان نیز موثر خواهد بود.
چای رازیانه به تنظیم حرکت روده کاهش نفخ و دلپیچه کودکان کمک می کند.
موز له شده یکی از بهترین انواع میوه هایی است که با وجود پتاسیم و پکتین فراوان به جذب آب و کاهش شدت اسهال کمک خواهد کرد.
آب برنج دارای نشاسته و ترکیباتی است که علاوه بر تسکین التهاب روده به کاهش حرکات اضافه آن نیز کمک می کند.
درمان انواع اسهال در کودکان
اسهال در کودکان می تواند علل مختلفی داشته باشد و بنابراین به اشکال مختلف ظاهر می شود.
بسته به علت اسهال، قوام، رنگ و شدت اسهال متفاوت است. بنابراین، روش های درمانی بر اساس نوع اسهال تعیین می شود.
درمان اسهال آبکی کودکان
اسهال آبکی زرد در کودکان معمولاً به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می شود، شایع ترین علت اسهال در کودکان ویروس ها می باشند.
همراه با مدفوع شل یا آبکی، علائم عفونت گاستروانتریت ویروسی اغلب شامل استفراغ، درد معده، سردرد و تب است.
درمان اغلب شامل نوشیدن مایعات، به ویژه محلول های آبرسانی خوراکی هست، در کودکان بزرگتر می توانید از غذاهایی مانند بستنی برای تامین مایعات به کودک استفاده کنید.
درمان اسهال شدید کودکان
زمانی که اسهال کودک شدید است و برای چند روز متوالی ادامه دارد، بهتر است برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
گاهی برای تامین آب و الکترولیت های از دست رفته بدن کودک، نیاز به دریافت سرم است.
درمان اسهال سبز در کودکان
برای برطرف شدن اسهال در کودکان در صورتی که رنگ آن سبز است باید به علائم دیگر توجه کرد.
اگر نفخ، درد و تورم شکمی یا تب نیز وجود دارد، باید به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت را ارزیابی کرده و علت اسهال سبز را در کودکتان تشخیص دهد.
با این حال، برطرف شدن اسهال سبز همچنان شامل نوشیدن مایعات فراوان، مصرف الکترولیت ها و پروبیوتیک ها و تعیین علت اصلی مشکل می باشد.
درمان اسهال سفید در کودکان
اسهال یا مدفوع بی رنگ یا سفید در کودکان، به ویژه نوزادان، می تواند نشان دهنده یک مشکل زمینه ای مانند مشکلات کبدی باشد.
به همین دلیل باید فوراً به متخصص اطفال مراجعه کنید تا علت آن بررسی شود و درمان مناسب انجام شود.
درمان اسهال خونی در کودکان
اسهال خونی در کودکان نگران کننده است و در این شرایط قطعا درمان فوری اسهال در کودکان ضروری است.
معمولاً اسهال خونی نتیجه مشکلات گوارشی یا عفونت های باکتریایی و انگلی است.
برای درمان اسهال خونی باید سریعا به پزشک مراجعه کرد تا با تشخیص دقیق کودک به طور مناسب درمان شود.
درمان اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک
گاهی اوقات اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک است. در این مواقع نباید مصرف داروها را برای درمان سریع اسهال در کودکان قطع کرد.
فقط باید با مراقبت از کودک و هیدراته نگه داشتن او از کم آبی جلوگیری کنید. معمولاً پس از اتمام دوره مصرف دارو، اسهال متوقف می شود.
8 پاسخ
بچهم از دیشب هی دلپیچه داره و اسهال شده، چی بهش بدم بهتر شه؟ آب قند خوبه؟
سلام، برای بچههایی که اسهال دارن، مهمترین چیز جبران آب و املاح از دست رفتهست. آب قند بهتنهایی کافی نمی باشد، بهتره از محلول ORS استفاده کنیند. غذاهای سبک مثل برنج ساده، موز، سیب رندهشده هم خوبه. اگه تب یا بیحالی داره، حتماً به پزشک مراجعه کنیند.
مامانبزرگ میگه بهش خاکشیر بدم خوب میشه، درسته؟
سلام همراه محترم، در مورد داروهای گیاهی مثل خاکشیر، تو بچههای کوچیک باید با احتیاط عمل کرد. بعضی گیاهها ممکنه حساسیت یا مشکل ایجاد کنن. اول از همه باید علت اسهال مشخص شه.
مرسی که گفتین چی به بچهها بدیم و چی ندیم وقتی اسهال دارن، خیلی راهنمای خوبی بود.
ممنون که گفتین بعضی غذاها مثل موز و برنج ممکنه کمک کنن، خیلی کاربردیه.
در چه شرایطی اسهال ممکنه نشونه یه بیماری جدیتر باشه؟
غذا دادن به بچه موقع اسهال باید متوقف بشه یا ادامه پیدا کنه؟