در برخی مواقع بسیاری از کودکان از بدو تولد احساس ناراحتی داشته و مدام گریه و بی قراری می کنند.
زمانی که به پزشک مراجعه می کنید، متخصصان تشخیص می دهند که کودک به کولیک و یا قلنج مبتلا شده است.
امری کاملا مبهم بوده و هیچگونه دلیل خاصی برای بروز این عارضه وجود ندارد.
کولیک کودکان کاملاً طبیعی بوده و نهایتاً ظرف دو تا سه ماهگی کودک خود به خود برطرف خواهد شد.
توجه داشته باشید که کودکان مبتلا به کولیک هیچگونه تفاوتی با سایر نوزادان نداشته و کولیک آنها درمان خواهد شد.
نهایتاً کودک روند طبیعی رشد خود را طی می کند.
کولیک برای کودکان و نوزادان کمی آزار دهنده خواهد بود.
متخصصان مراقبت های لازم را به والدین آموزش داده تا بتوانند آسیب ناشی از کولیک را کمتر کرده و تحمل آن را برای نوزادان راحت تر نمایند.
تشخیص کولیک
در صورتی که اطلاعات زیر را ثبت کنبد و گریه کودک را کنترل کنید، با تخصص پزشک به علت گریه کودک پی می برید و از بهترین راه‌های مدیریت آن استفاده می کنید.
- گریه چه زمانی رخ می‌دهد و چقدر طول می‌کشد؟
- گریه بعد از غذا خوردن امکان دارد به دلیل ریفلاکس معده یا بلعیدن هوا همراه با غذا باشد.
- آیا گریه هر روز در یک ساعت مشخص شروع می‌شود؟ آیا نوزاد در ساعات دیگر روز نیز گریه می‌کند؟
- چه چیزی به نظر دلیل گریه کودک می‌شود؟ چه چیزی به توقف گریه کمک می‌کند؟
- صدای گریه چگونه است؟ صدای گریه نوزاد مبتلا به کولیک اغلب بلندتر و شدیدتر است.
- نحوه غذا دادن به نوزاد چگونه می باشد؟
- تغذیه کم یا زیاد یا نامناسب می‌تواند باعث کولیک شود.
دلایل ایجاد کولیک کودکان
زمانی که والدین بر اثر گریه مداوم و ناآرام بودن نوزاد به مراکز درمانی مراجعه می کنند، متخصصان وضعیت جسمانی کودک را مورد بررسی قرار می دهند.
تشخیص دهند که این بی قراری نشأت گرفته از چه عاملی خواهد بود.
اگر متخصصان تشخیص دهند که علت بی قراری کودکان کولیک است، به مادران آموزش می دهند تا با روش های مختلف این عارضه را بهبود بخشند.
کولیک کودکان امری کاملاً طبیعی و بی خطر بوده که به راحتی برطرف می گردد.
برخی از کودکان به دلایل مختلف در معرض کولیک قرار می گیرند.
معمولا به دلیل اسپاسم هایی که ممکن است در عضلات و سیستم گوارشی آنها اتفاق بیفتد، کودک به کولیک مبتلا شده و این عارضه را تا چند ماه به همراه خواهد داشت.
از زمانی که نوزاد از رحم مادر خارج می شود، ترشح هورمون ها آغاز شده و اختلال در آنها باعث درد و یا ضعف در ناحیه شکم می شود.
که باعث ایجاد کولیک در کودکان و بی قراری آنها می شود.
معمولاً کودکان مبتلا به کولیک به نور، سر و صدا و تحرکات بیش از حد کاملاً حساس شده و با جمع کردن بدن خود و بی خوابی می توانند بروز کولیک را به والدین نشان دهند.
کودک مبتلا به کولیک معمولا سیستم عصبی ضعیف تری داشته و البته ممکن است در قالب میگرن کودکان نیز نمایش پیدا کند.
از دیگر دلایل کولیک کودکان یا قلنج نوزاد می توان به ترس، هیجان زیاد و یا استیصال اشاره کرد.
همواره باید بدانید که برخی آسیب ها و بیماری ها دقیقاً علائمی مشابه با کولیک کودکان دارند و باید آنها را توسط پزشک نیز بررسی کنید.
گاهی اوقات عفونت های داخلی، ریفلاکس معده، انواع حساسیت به شیر خشک یا شیر مادر و هرگونه التهابات در ناحیه مغز و سیستم عصبی علائمی مشابه با کولیک کودکان دارد.
اختلالات چشمی، ضربان قلب نامنظم و حتی آسیب های استخوانی نیز علائمی مشابه کولیک خواهند داشت.
به همین دلیل باید به محض مشاهده علائم اولیه کولیک به مراکز درمانی مراجعه کنید.
تا علاوه بر بررسی های تکمیلی در صورت لزوم دارو درمانی نیز آغاز شود.
کولیک با گریه معمولی چه تفاوتی دارد؟
تفاوت کولیک با گریه طبیعی عبارت است از:
هر نوبت گریه عموما بیشتر از سه ساعت در روز است.
کولیک زمان شروع و پایان خاصی ندارد.
امکان دارد نوزاد شاد، سرحال، در حال غذا خوردن یا حتی خواب باشد.
گریه به طور ناگهانی آغاز می‌شود و اغلب در ساعات عصر رخ می‌دهد.
گریه کولیک شدیدتر و بلندتر از گریه عادی می باشد.
امکان دارد حس کنید نوزاد مبتلا به کولیک درد دارد یا فریاد می‌زند.
آرام کردن نوزاد مبتلا به کولیک دشوار یا غیرممکن است.
ممکن است نوزاد برای دوره‌هایی آرام باشد، اما در بیشتر موارد بی‌قرار می باشد.
گریه ممکن است پس از دفع گاز یا اجابت مزاج خاتمه یابد.
تاثیر تغذیه مادر بر کولیک نوزادان
در دوران شیردهی، مشکلات مختلفی ممکن است پیش روی مادر و نوزاد قرار بگیرد، که از شایع ترین آنها می توان به کولیک اشاره کرد.
امروزه پزشکان و متخصصان از جمله دکتر سمانه عبدالمحمدی به تمامی بانوانی که در دوره شیردهی قرار دارند، توصیه دارند.
اگر کودک آنها با کولیک مواجه است با اصلاح رژیم غذایی می توانند میزان آسیب ها را تا حد ممکن کاهش دهند.
پزشکان بلع هوا را در نوزادان یکی از عوامل جدی کولیک می دانند.
معتقدند که اگر کودک شما در دوران شیردهی از یک سینه تغذیه می کند، بهتر است که هنگام مصرف شیر کودک را جابجا کرده و اجازه دهید که در هر دوره از یک سینه تغذیه کند.
البته متخصصان حذف انواع غذاها و مواد خوراکی آلرژی زا در رژیم غذایی مادر را مناسب می دانند.
معتقدند که اگر مادر خوراکی هایی مانند گردو، پسته، فندق و بادام را موقتا حذف کند، کولیک کودکان درمان شده و مشکلات گوارشی را تجربه نخواهند کرد.
البته برخی از مواد غذایی مانند ماهی، سویا، گندم و تخم مرغ نیز جزء مواد آلرژی زا و حساسیت زا می باشند، که می توانند تاثیر مستقیمی بر شیر مادر داشته باشند.
توجه داشته باشید که انواع مواد خوراکی نفاخ مانند حبوبات، می تواند دردسرهای زیادی را هم برای مادر و هم برای نوزادان مبتلا به کولیک به وجود آورد.
البته حبوبات آلرژی زا نیستند اما نفخ بسیار زیاد آنها در مواردی موجب آسیب به روند گوارش نوزاد خواهد شد.
گریه مداوم و پیچ و تاب خوردن نوزادان در دوران شیردهی یکی از نشانه های بروز کولیک است.
اگر کودک شما با چنین مشکلی مواجه هست، باید بدانید که اصلاح رژیم غذایی مادر راه حل و درمان کولیک نوزادان خواهد بود.
تمامی مادران در دوران شیردهی علاوه بر عدم مصرف انواع دخانیات باید از دود سیگار و قلیان هم دوری کنند.
به هیچ عنوان نباید از انواع غذاهای آلرژی زا استفاده کنند.
اگر کودک شما به طور پیوسته گریه می کند و آروم و قرار ندارد، احتمالاً کودک با کولیک مواجه است.
ممکن است علاوه بر آسیب هایی که در بدن کودک وجود دارد، شیر مادر نیز علت اصلی بروز کولیک باشد.
پزشکان توصیه دارند اگر کودک شما با کولیک مواجه است، مصرف انواع لبنیات مثل شیر، پنیر، ماست و بستنی را محدود کنید.
احتمال می رود که کودک به پروتئین موجود در شیر گاو حساسیت نشان می دهد.
اگر شما بتوانید حدود یک هفته الی ده روز مصرف هرگونه لبنیات راه محدود کنید، متوجه خواهید شد که آیا اثر مثبتی بر سلامت کودک شما داشته است یا خیر.
بهتر است به جای آن استفاده از لبنیات، مصرف سبزیجات با برگ سبز مانند کلم بروکلی و مواد غذایی حاوی کلسیم را ادامه داده و از محصولات خوراکی و دارویی غنی شده با کلسیم استفاده کنید.
معمولاً کودکان شیرخوار به تغذیه مادر واکنش مستقیم نشان می دهند.
بهتر است که انواع مواد غذایی حاوی الکل، شکلات، قهوه و چای را موقتاً محدود کنید.
زیرا مواد خوراکی حاوی کافئین تاثیر زیادی بر کولیک نوزادان داشته و می تواند منجر به آسیب و اختلال در سیستم گوارشی آنها شود.
این عوامل با بروز بیقراری در کودکان همراه است که می تواند علاوه بر فشار زیاد به نوزادان منجر به نگرانی و ناراحتی مادر شود.
علائم کولیک کودکان
شناخت علائم اولیه کولیک کمک می کند تا والدین سریع تر به این عارضه پی برده و برای آغاز روش های درمانی اقدام نمایند.
کودکانی که به کولیک مبتلا می شوند، بدون هیچ دلیلی مدام گریه می کنند.
حتی والدین متوجه نمی شوند که این گریه بر اثر گرسنگی و یا کثیف شدن پوشک کودک خواهد بود.
معمولاً کودک سیر بوده، پوشک او تمیز است و خواب کامل داشته اما کودک بی دلیل گریه می کند.
زمانی که قسمتی از بدن او درد داشته و نمی تواند مشکل خود را بروز دهند.
در چنین شرایطی کودک مبتلا به کولیک، معمولاً مشت های گره شده دارد و سعی می کند که پای خود را به سمت شکم بکشد.
این نشانه های اولیه کولیک است که بهتر است برای بررسی به پزشک مراجعه نمایید.
البته کودکانی که به کولیک مبتلا می شوند، معمولا پوستی صورتی و قرمز خواهند داشت و هنگام گریه سرخ می شوند.
کودک مبتلا به کولیک به دلیل جمع کردن عضلات شکم ممکن است هنگام استفاده از شیر مادر بلع سختی داشته باشد.
به دنبال آن نفخ شکم نیز به سراغ او می آید و ممکن است شکم او کمی متورم شود.
همه این عوامل نشان دهنده بروز کولیک در نوزاد است.
که باید توسط متخصصان به درستی تشخیص داده و درمان آغاز گردد.
خودمراقبتی والدین
مراقبت و آرام کردن کودکی که بیماری مولیک دارد برای تمام والدین نگران کننده و خسته کننده می باشد.
در صورتی که فرزندتان از کولیک نوزاد رنج می‌برد، استراتژی‌های زیر به شما در مراقبت از خودتان کمک می‌کنند:
- زمانی را به استراحت خود اختصاص دهید. در این زمان میتوانید کارهایی که دوست دارید نیز انجام دهید و از خانه خارج شوید.
- برای مدتی کودک را بر روی تخت قرار دهید تا آرام شود و احساس آرامش کند.
- کاملا طبیعی می باشد که در این شرایط والدیت خسته، افسرده، درمانده و عصبانی شوند، پس بهتر است حتما احساسات خود را با کسانی که احساس صمیمیت با آنها دارید در میان بگذارید
- خودتان را به دلیل گریه ی فرزندتان قضاوت نکنید و سرزنش نکنید.
- غذاهای سالم و مفید بخورید و حتما مراقب سلامتی خود باشید، حتی شده برای مدت کوتاهی در روز ورزش کنید
- به خاطر داشته باشید که کولیک نوزاد موقتی می باشد و بعد از سه تا چهار ماهگی بهبود می‌یابد.
- در صورت امکان، با یکی از دوستان یا خویشاوندان خود برنامه‌ای بچینید که وقتی استرس دارید این فرد به کمک شما بیاید.
کولیک در کودکان تا چه سنی ادامه دارد؟
اغلب کودکان از بدو تولد با مشکلاتی مانند دل پیچه، نفخ و دل دردهای شدید مواجه هستند که پزشکان اصطلاحاً به آن کولیک می گویند.
معمولا کودکان از سن یک ماهگی تا چهار ماهگی کولیک را تجربه می کنند و این زمان با توجه به وضعیت کودکان متغیر خواهد بود.
زمانی که والدین به دلیل ناآرامی های پیوسته نوزاد خود به پزشک مراجعه می کنند و متخصصان تشخیص خود را کولیک اعلام می کنند، این نگرانی به وجود می آید که تا چه زمان و چه سنی این عارضه با کودکان همراه خواهد بود.
همانطور که گفته شد وضعیت جسمانی نوزادان با یکدیگر متفاوت است.
برخی از آنها این عارضه را تنها برای یک ماه و برخی دیگر برای مدت طولانی تری تجربه خواهند کرد.
معمولاً کولیک برای کودکان در ساعات خاصی از شبانه روز اتفاق می افتد.
ممکن است به صورت چند ساعت پیوسته کودکان شرایطی ناآرام را تجربه کرده و با گریه های پیوسته و حالتی پریشان والدین خود را نیز مستصل خواهند کرد.
برای چنین وضعیتی متخصصان از انواع داروهایی استفاده می کنند که به دفع باد موجود در معده و روده کمک می کند.
به گونه ای که برخی از این داروها حباب های هوا را به یکدیگر متصل کرده و خروج آن را از بدن نوزاد آسان تر می کنند.
طبق تحقیقات انجام شده تاکنون درمانی قطعی برای رفع کولیک پیدا نشده است.
متخصصان معتقدند که این دوره باید سپری شود تا شرایط جسمانی و گوارشی کودکان به حالت طبیعی برسند.
مسئله بسیار مهم و قابل توجهی که باید بدانید این است که کولیک یکی از عوارض جسمانی مختص نوزادان است.
تنها برای مدت محدودی با آنها همراه خواهد بود.
معمولاً کودکان بعد از سن ۶ ماهگی وضعیت جسمانی و گوارشی نرمال تری خواهند داشت و با محیط پیرامون سازگاری بیشتری دارند.
پزشکان و متخصصان این اطمینان را به شما می دهند که کودکان تا پایان ۶ ماهگی اگر با کولیک مواجه باشند، به طور قطعی برطرف شده و هرگز تجربه مشابهی نخواهند داشت.
لازم به ذکر است که معمولاً کولیک در ماه های اولیه و نهایتاً تا سه ماه به طور کامل برطرف می شود.
مگر در موارد نادر تعداد محدودی از کودکان این عارضه را برای مدت طولانی تری تجربه نمایند.
با این حال اگر پزشک تشخیص دهد که دلیل ناآرامی کودک شما کولیک است، به جای نگرانی و پریشانی زیاد سعی کنید تا این دوره را با آرامش و صبر بیشتر سپری کنید.
از انواع داروهایی که به درمان دل درد ناشی از کولیک کمک می کند، استفاده نمایید.
نکته قابل توجهی که باید بدانید این است که معمولاً کودکان تا سن ۶ ماهگی نباید از هیچ نوع خوراکی غیر از شیر مادر و شیر خشک استفاده کنند.
اگر کودک شما با کولیک مواجه است به جای استفاده از درمان های خانگی و انواع داروهای گیاهی بهتر است که از روش های کم خطر و پیشنهادی از طرف پزشک استفاده کنید.
تا بتوانید این دوره حساس و البته پر دردسر را به سلامت سپری کنید.
درمان کولیک کودکان
برای درمان کولیک، داروها و مواد شیمیایی را برای کودکان تجویز نمی کنند.
به والدین توصیه می کنند که با چند مراقبت ساده در محیط خانه می توانند کودک را درمان کرده و آسیب های ناشی از آن را بهبود ببخشند.
زمانی که کودکی به کولیک مبتلا می شود و مداوم گریه می کند، در مرحله اول باید حتماً از سیر بودن کودک اطمینان حاصل نمایید.
نباید برای مدت زیادی گرسنه بمانند تا نهایت این بی قراری ها و گریه های مداوم فشار بیشتری به کولیک کودک وارد نکنند.
بهتر است که از خوراکی های آلرژی زا استفاده نکنید، زیرا تاثیر آن از طریق شیر مادر به بدن کودک انتقال پیدا می کند.
بهتر است که برای پیشگیری از احساس ناراحتی کودکان حتماً از پستانک استفاده کنید.
کودک خود را قنداق کنید و در صورتی که ناآرام بوده است او را در آغوش بگیرید تا بتوانید احساس آرامش بیشتری را به کودک انتقال دهید.
بسیاری از والدین تجربه کرده اند که کودکان مبتلا به کولیک معمولا با شنیدن صدای سشوار، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی و سوار شدن بر ماشین احساس آرامش بیشتری دارند.
شما می توانید در ساعات شدت گرفتن کولیک کودکان از این روش های ساده استفاده کنید.
البته انواع تاب و صندلی های لرزان نیز می تواند گزینه مناسبی برای این کودکان بی قرار باشد.
رعایت این چند نکته ساده باعث می شود تا کودک شما دوران داشتن کولیک را سپری کرده و هرگز دیگر به چنین مشکلاتی مبتلا نمی شود.
کودکان مبتلا به کولیک بیش از هر چیزی نیاز به آرامش داشته و باید با روش های ساده انقباضات را نیز بهبود ببخشید.
پیشگیری از بروز کولیک کودکان
شاید برایتان جالب باشد بدانید که هنوز دلیلی مبنی بر بروز کولیک کودکان شناخته نشده است.
متخصصان نمی توانند این عارضه را بر اساس بیماری های ژنتیکی و یا هرگونه اختلال در دوران بارداری مادران قرار دهند.
بسیاری از نوزادان ممکن است به دلایل ناشناخته به کولیک نیز مبتلا شوند.
متخصصان توصیه می کنند که والدین برای پیشگیری و البته درمان کولیک، می توانید چندین راه حل خانگی را انجام داده تا از بروز این عارضه جلوگیری نمایید.
به زمان‌بندی شیردهی کودک توجه داشته باشید.
حتما بعد از شیردهی باد گلوی کودک را بگیرید.
زمان شیردادن معده کودک را به آرامی ماساژ دهید.
بهتر است که مادران آرامش را به کودک خود انتقال داده و در زمان استرس هرگز به کودک شیر ندهند و او را بغل نکنند.
زیرا این حس ناخوشایند قطعاً به کودک انتقال داده شده و باعث ناآرامی او خواهد شد.
هنگام شیردادن کودکان بهتر است که آنها را کمی شیب دار در آغوش بگیرید.
تا بتوانند بلع را کامل انجام داده و حتما پس از مصرف شیر هوای معده آنها را بگیرید تا هیچگونه نفخی در معده آنها باقی نماند.
اگر احساس می کنید که کودک شما کمی نفخ دارد، حتما از قطره های ضد نفخ استفاده کنید.
از طرف دیگر مادر باید در دوران شیردهی رژیم غذایی خود را اصلاح کنند.
از مواد خوراکی با طبع سرد و آنچه که نفخ آور است، جلوگیری نمایید.
تاثیر مستقیمی بر سلامت کودک داشته و ممکن است عاملی برای بروز کولیک کودکان باشد.
عواقب عدم درمان کولیک کودکان
از مشکلات شایع و البته ناراحت کننده برای کودکان شیرخوار و تازه متولد شده، قولنج است که اصطلاحا به آن کولیک هم گفته می شود.
قطعا کودکان در این وضعیت گریه های پیوسته و مداوم را تجربه می کنند.
این شرایط برای والدین و اطرافیان ناخوشایند و آزار دهنده خواهد بود.
توجه داشته باشید که اگر کولیک برای نوزادان اتفاق بیفتد، وضعیت جسمانی کودکان متغیر خواهد بود.
معمولاً این کودکان به همراه گریه های بسیار شدید، دستان خود را مشت کرده و سعی دارند تا پاهای خود را به سمت شکم بکشند.
در چنین شرایطی نوزادان برای تسکین درد به صورت غیر ارادی عضلات شکم را منقبض می کنند.
شما می توانید از روی این حالت متوجه شوید که نوزاد شما به کولیک مبتلا شده است.
هنگام بروز مشکلاتی مانند کولیک، رژیم غذایی مادر و وضعیت جسمانی جنین مهم خواهد بود.
به همین دلیل پزشکان مراقبت های دوره بارداری را مهم و حیاتی می دانند.
اگر فرآیندهای درمانی مناسب برای بهبود این عارضه انجام نشود، قطعاً خطرات زیادی را به همراه دارد و موجب آزار و اذیت بسیار زیاد کودکان خواهد شد.
اگر نوزاد شما بیش از حد و به طور پیوسته گریه می کند، بهتر است به متخصص اطفال مراجعه کنید.
از آنها بخواهید که راه درمان مناسب را پیش روی شما قرار دهند.
اگر نوزاد شما با کولیک مواجه است و احساس می کنید که هنگام گریه کردن رنگ لب های کودک و پوست او کبود و تیره می شود، قطعا جای نگرانی دارد.
باید هرچه زودتر اقدامات لازم را جهت کنترل و بهبود کولیک انجام دهید.
عدم درمان کولیک سبب می شود تا نوزادان خواب درستی نداشته باشند و تغذیه مناسبی هم نخواهند داشت.
پس بهتر است که برای کنترل روند رشد کودکان از متخصصان کمک های لازم را دریافت کرده تا کودک تغذیه مناسبی داشته باشد.
گاها متخصصان از دارو درمانی استفاده کرده تا بتوانند میزان فشارهایی که بر روده کودک وارد می شود را کمتر کنند.
با این حال کولیک نوزادان قابل درمان نمی باشند اما پزشکان می توانند با روش های مختلف در کوتاه مدت کولیک را کنترل کرده تا نوزادان شیرخوار بیش از حد در معرض آسیب قرار نگیرند.
با این حال توصیه می شود که تمام تلاش خود را به کار بگیرید تا کودک بر اثر کولیک گریه های پیوسته نداشته باشد.
ممکن است علاوه بر اندام های گوارشی، تارهای صوتی کودک آسیب دیده و قطعاً فشار زیادی به نوزاد وارد می گردد.
پس از بروز کولیک اگر احساس می کنید کودک شما به دلیل کولیک به طور مداوم گریه می کند، بهتر است به هیچ عنوان از داروهای سنتی و خانگی استفاده نکنید.
ممکن است عوارض بسیار زیادی را به همراه آورد.
بهتر است که تمامی قوانین شیر دادن و گرفتن آروغ نوزاد به طور دقیق انجام دهید.
اگر پزشک مصرف خوراکی خاصی را برای شما ممنوع اعلام می کند، حتما به رژیم غذایی خود اهمیت دهید.
تا بتوانید با همین اصلاحات ساده به بهبود کولیک نوزاد خود کمک کنید و از بازگشت آن جلوگیری کنید.
انواع بیماری کولیک
بیماری کولیک به چند شکل در بدن ایجاد می شوند:
- کولیک نوزاد
- کولیک سنگ صفراوی (سنگ صفرا)
- کولیک صفراوی (صفرا)
- کولیک کلیوی
- کولیک روده ای
- کولیک سنگ کیسه صفرا
- کولیک صفراوی حاد
- کولیک صفراوی مزمن
چه زمانی نشانه‌های کولیک را باید جدی گرفت؟
اگر گریه و بی قراری کودکتان پیوسته می باشد و قطع نمی شود، حتما با پزشکتان تماس بگیرید.
پزشک متخصص اطفال با بررسی و در نظر گرفتن مشکلات روده یا عفونت ادراری علت این ناآرامی را تشخیص می‌دهد.
از موارد علائم کولیک نوزادی که با دیدن آنها باید به پزشک مراجعه کنید، به موارد زیر می توان اشاره کرد:
- تب
- استفراغ
- مدفوع خونی
- اگزما
- رفلاکس دائمی معده
