علت بروز زردی در کودکان
یکی از شایع ترین مشکلاتی که کودکان به ویژه پس از تولد با آن مواجه هستند، زردی و یرقان کودکان می باشد، که ممکن است در یک الی دو هفته اول بدو تولد بروز پیدا کرده و باید اقدامات لازم را برای بهبود آن انجام داد.
یکی از مهمترین دلایل بروز زردی در کودکان وجود بیلی روبین در خون آنها می باشد.
به طور کلی بیلی روبین در خون انسان وجود دارد اما تا زمانی که جنین در رحم مادر قرار دارد به واسطه کبد مادر بیلی روبین بدن نوزاد دفع میشود، اما ممکن است بدو تولد تا مدتی کبد کودک به درستی کار نکرده و شروع به کار آن نیز که با کمی تاخیر آغاز شود، به همین دلیل این بیلی روبین در بدن و خون نوزاد باقی مانده و به صورت زردی یا یرقان خود را نشان خواهد داد.
متخصصان بر این باورند که این نوع زردی به راحتی درمان میشود و اصلا جای نگرانی ندارد به شرط آنکه در صورت مشاهده علائم اولیه زردی به پزشک مراجعه کرده و اقدامات لازم انجام شود.
عوامل موثر بر بروز زردی در کودکان
معمولاً کودکانی که زودتر از موعد به دنیا می آیند ممکن است بیش از دیگر کودکان با مشکلاتی مانند زردی مواجه شوند، زیرا بدن آنها کاملاً نابالغ بوده و کبد نمی تواند سطح بیلی روبین را به حالت تعادل برساند.
از طرف دیگر مشکلات ژنتیکی نیز می تواند باعث بروز زردی های طولانی مدت و شدید در کودکان شده و در صورت عدم درمان مشکلات زیادی را برای آنها به همراه می آورد.
به طور کلی اگر کودکان و نوزادان از بدو تولد کمبودی داشته باشند قطعاً زردی بروز پیدا کرده و می تواند نشانه ای بر مشکلات داخلی باشد.
نکته ای که باید بدانید این است که زردی کودکان به راحتی درمان میشود اما در صورت ادامه دار شدن و با تشخیص پزشک ممکن است این عارضه بر اثر اختلالات داخلی، مشکلات کبدی، روده ای و مثانه باشد و گاها می تواند نشان دهنده یک نوع عفونت در دیگر قسمت های بدن کودک به شمار می آید، که حتماً باید بررسی و در صورت لزوم دارو درمانی آغاز گردد.
نشانه های زردی خطرناک در کودکان
اگر احساس می کنید که پوست نوزاد شما کاملاً زرد است و اگر سفیدی چشمان، شکم و کف دست و پای او به طور مشهود زرد شده است، حتما باید با پزشک تماس گرفته و اقدامات لازم را انجام دهید. کودکانی که با زردی مواجه هستند به خوبی به خواب نرفته و در حین خواب بارها بیدار میشوند.
معمولاً کودکانی که با زردی مواجه هستند و شیر مادر می خورند هیچگونه آرام و قرار نخواهند داشت. معمولاً نوزادانی که به زردی مبتلا میشوند پس از تولد نشانه های اولیه را بروز می دهند، اما در صورت ادامه دار شدن بیش از سه هفته حتما باید به پزشک مراجعه نمایند.
نا گفته نماند که با مشاهده علائم اولیه زردی در روزهای اول باید به پزشک مراجعه کنید و علائم را به متخصصان در میان بگذارید تا در صورت لزوم شرایط مناسب برای درمان این عارضه انجام گردد.
درمان زردی کودکان
با توجه به شدت زردی کودکان، روش های درمانی مختلفی برای بهبود در پیش گرفته میشود، اگر زردی در سطح بسیار کمی باشد، متخصصان مصرف مایعات را برای دفع بیلی روبین به افراد توصیه می کنند و با روش های مختلف سعی دارند که مقدار ادرار و مدفوع نوزاد را افزایش داده تا بتوانند در کنار دفع بیلی روبین زردی نوزاد را نیز کاهش دهند.
یکی از شایع ترین و البته بهترین روش هایی که برای درمان زردی کودکان استفاده میشود دستگاه فتوتراپی می باشد.
برای فتوتراپی متخصصان توصیه می کنند که کودکان را با لباس بسیار کم زیر نور خاص قرار دهند تا بتوانند زردی آنها را بهبود ببخشند.
به واسطه این نور بیلی روبین موجود در خون به شکلی تبدیل میشود که راحت تر دفع شده و نوزاد را از خطرات احتمالی محفوظ می دارد.
در موارد شدیدتر و زمانی که پزشکان همه راه های معمول و مرسوم را طی کرده اند، اگر نتیجه مثبت حاصل نشود متخصصان در موارد اضطراری و به دلیل بالای سطح بالای بیلی روبین تعویض خون را برای نوزادان انجام می دهند، این امر به منظور کاهش چشمگیری و سریع سطح بیلی روبین انجام میشود که می تواند به سرعت درجه زردی نوزاد را نیز کاهش دهد.
خطرات عدم درمان زردی کودکان
همانطور که می دانید یکی از آسیب های شایع برای کودکان ایجاد زردی پس از تولد است که با شدت متفاوت بروز پیدا می کند.
اما به طور معمول زردی قابل درمان است و هیچ گونه خطری برای سلامت نوزاد نخواهد داشت، به شرط آنکه هر چه سریع تر درمان آغاز شده تا آسیب های جانبی بروز پیدا نکند.
اگر درمان مناسب برای بهبود زردی کودکان انجام نشود و والدین نسبت به این عارضه بی اهمیت باشند سلامت کودک با آسیب مواجه شده و خطرات جدی متوجه کلیه و سایر اندام های حساس مانند چشم میشود.
زردی از روی پوست صورت و بدن کودک کاملاً مشخص است و اگر احساس می کنید که رنگ کودک مایل به زرد است بهتر است هرچه سریع تر از دستگاه ها و داروهای مختلف استفاده کرده تا بتوانید این عارضه را بهبود بخشید.
اگر زردی در نوزادان درمان نشود عوارض جدی و پرخطر را به همراه داشته و می تواند سبب از کار افتادن کبد و آسیب های جدی در خون کودک شود.
نا گفته نماند که زردی می تواند سبب بروز آسیب های مغزی جبران ناپذیر شود که قطعاً پس از بروز آسیب هیچگونه درمانی برای بهبود مشکلات پیش‌آمده وجود نخواهد داشت و می تواند کودک را تا پایان عمر با ضایعه مغزی مواجه سازد، همچنین زردی خطر نابینایی را به همراه داشته و می تواند اختلالات زیادی را برای کودک به وجود آورد.
به محض مشاهده زردی پوست نوزاد باید به مراکز درمانی مراجعه کرده و اقدامات لازم را انجام دهید.
برای بهبود این آسیب کودک را در دستگاه های مخصوص و در برابر نور سفید قرار می دهند تا بتوانند هر چه سریعتر بیلی روبین موجود در خون را تجزیه کرده و به واسطه کبد آن را از بدن خارج نمایند تا سلامت کودکان حفظ شده و سایر آسیب ها و خطرات احتمالی را متحمل نشوند.
زردی عارضه ای شایع در بین کودکان است و باید به طور جدی بررسی و درمان شود در غیر این صورت ممکن ایست مشکلاتی که برای ناحیه مغز به وجود آورد.
البته ممکن است خطرات زیادی را برای سایر اندام های داخلی و کارکرد درست آنها داشته باشد، پس بهتر است که به هیچ عنوان بروز زردی کودکان را نادیده نگرفته و اهمیت و حساسیت آن را جدی بگیرید.
یکی از مهمترین دلایلی که سبب بروز زردی در بدن نوزاد میشود وجود عفونت در خون آنها می باشد، پس اگر زردی نشأت گرفته از عفونت باشد خطرات زیادی به همراه داشته و باید هر چه سریع تر اقدامات لازم برای بهبود عفونت انجام شود.
اگر زردی نشات گرفته از عفونت در بدن کودک باقی بماند عملکرد اندام های حساس مانند کلیه و قلب را با اختلال مواجه کرده و خطرات زیادی را به همراه می آورد.
زردی کودکان ارتباط مستقیم با خون آنها دارد و نشان دهنده سطح بسیار زیاد بیلی روبین است بهتر است که پس از بروز زردی و تغییر رنگ پوست کودک هر چه سریع تر اقدامات لازم را انجام داده و زردی نوزاد را تا حد ممکن کاهش دهید.
با توجه درمان های ساده برای زردی می توانید آسیب های جانبی را رفع کرده و سلامت کودک حفظ میشود و خطرات جدی از سلامت نوزاد دور خواهد ماند.
رژیم غذایی مناسب برای درمان زردی کودکان
معمولاً بسیاری از نوزادان در چند روز از اولیه زندگی خود ممکن است زردی را تجربه کنند که اگر مادران بتوانند رژیم غذایی مناسبی را در پیش بگیرند، می توانند به پیشگیری از بروز این عارضه کمک کرده و یا در صورت وجود، روند بهبود را نیز سرعت می بخشند.
در چنین شرایطی مادر نوزاد به هیچ عنوان نباید از غذاهای مختلف با طبع گرم استفاده کند، بهتر است در چنین شرایطی خوراکی هایی مانند انگور، دارچین زنجبیل، گلاب، عسل، شکلات، کاکائو و انواع شیرینیجات را از رژیم غذایی خود حذف کنید و البته بهتر است که مواد غذایی با طبع معتدل و سرد را به طور روزانه مصرف نمایید.
مصرف خوراکی هایی مانند سیب، کرفس، بادام و برخی مواد دیگر مانند: ماهی، کاهو، گوشت گوساله، انار، سرکه و کاسنی همگی طبع سرد و معتدل داشته که می توانند به درمان زردی کودکان کمک کنند.
اگر در چنین شرایطی مادران بتوانند مقدار بیشتری شیر به نوزاد خود بدهند به دفع بیلی روبین نیز کمک شایانی خواهند کرد.
در شش ماهه اول نوزادان هیچ ماده خوراکی به جز شیر مادر را نباید استفاده کنند، زیرا می تواند سیستم گوارش آنها را با مشکل مواجه کرده و در بزرگسالی آسیب های زیادی را برای آنها به همراه خواهد داشت.
آسیب های ناشی از زردی کودکان
با مشاهده علائم اولیه زردی در کودکان حتما باید به پزشک مراجعه کرده و علت این عارضه را جویا شوید، تا بتوانید هر چه سریعتر روش های درمانی مختلف را انجام داده و از آسیب های احتمالی جلوگیری نمایید.
اگر زردی در کودکان درمان نشود می تواند مشکلات زیادی را برای آنها به همراه آورد که از شایع ترین آنها آسیب های مغزی بوده که دیگر قابل درمان نخواهد بود.
کودکانی که با زردی شدید مواجه هستند ممکن است مشکلات مغزی و یا ناشنوایی را نیز تجربه کنند، به همین دلیل متخصصان توصیه می کنند به محض مشاهده علائم اولیه زردی حتما به پزشک مراجعه نمایید.
معمولاً زردی بسیاری از نوزادان پس از دو تا سه روز به طور کامل مشخص میشود و ممکن است در چند روز اولیه علائم زردی را نیز نشان ندهند، که معمولاً بسیار خفیف بوده و کمی رنگ آنها زرد و یا سفیدی چشم از حالت سفید به زرد تغییر شکل می دهد.
در چنین شرایطی شما می توانید به پزشک مراجعه کرده و اقدامات لازم را برای حذف بیلی روبین از خون کودکان انجام دهید.
بسیاری از افراد به ویژه والدین ناآگاه ممکن است نسبت به زردی کودکان حساسیت زیادی نشان ندهند و معتقدند که با مصرف شیر مادر این زردی از بین می رود، اما معمولاً کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند بیشتر در معرض این عارضه قرار خواهند گرفت و حتما در صورت مشاهده علائم زردی باید به پزشک مراجعه کنید.
همانطور که گفته شد زردی کودکان قابل درمان خواهد به شرط آنکه به موقع و در زمان مناسب اقدامات لازم را برای تشخیص و درمان انجام دهید.
ضرورت درمان زردی کودکان
یکی از شایع ترین مسائلی که پس از تولد نوزادان اتفاق می افتد زرد شدن پوست آنها بوده که نشأت گرفته از عدم تجزیه بیلی روبین موجود در خون آنها می باشد.
تا زمانی که جنین در رحم مادر قرار دارد بیلی روبینی که در خون آنها جریان دارد به واسطه کبد مادر تجزیه میشود اما پس از خروج نوزاد از رحم چنین فرآیندی ممکن است چند روزی با تاخیر مواجه شود و بیلی روبین باقی مانده در خون منجر به زرد شدن پوست کودکان و سفیدی چشم آنها خواهد شد.
وجود بیلی روبین در خون بسیار خطرناک است و در صورت عدم رسیدگی در موارد شدید منجر به مرگ نوزاد خواهد شد.
بیلی روبینی که در خون وجود دارد در صورت عدم درمان سبب بروز آسیب های مغزی و اختلالات شدید در بینایی نوزاد خواهد شد و به همین دلیل است که پزشکان زرد شدن پوست کودکان را عاملی جدی در به وجود آمدن بیماری های مختلف دانسته و معتقدند که این آسیب باید تحت درمان درست و به موقع برطرف شود.
پزشکان و متخصصان معتقدند که درمان زردی کودکان از مراحل مهمی این است که باید حتماً با حساسیت بالا طی شود در غیر این صورت می تواند آسیب های جبران ناپذیری را از خود به جای بگذارد.
برای درمان زردی کودکان نیاز به تزریق دارو و یا بستری در مراکز درمانی نخواهد بود و تنها قرار گرفتن نوزادان برای چند ساعت در مجاورت با نور سفید فلورسنت می تواند این عارضه را درمان کند.
بیلی روبین موجود در خون پس از قرار گرفتن در برابر این نور تجزیه شده و راحت تر از بدن کودکان دفع میشود، با این حال پزشکان و متخصصان از جمله دکتر سمانه عبدالمحمدی ضرورت درمان زردی کودکان را به تمامی والدین گوشزد می کنند تا مبادا نسبت به این مسئله بی اهمیت باشند.
نکته قابل توجه این است که زردی کودکان به واسطه مصرف خوراکی های گوناگون درمان میشود و نیازی به مصرف انواع دارو و یا مصرف خودسرانه گیاهان دارویی نخواهد بود.
اگر کودکان به دلیل وجود بیلی روبین در خون زردی را تجربه کنند نهایتاً پزشکان آنها را برای مدتی مشخص در دستگاه های مخصوص قرار داده و طی مراقبتی کوتاه مدت سلامت آنها را حفظ می کنند.
بهتر است اگر کودک شما با زردی مواجه میشود هر چند که بسیار خفیف و محدود باشد حتما با یک پزشک مشورت کرده و در صورت نیاز اقدامات لازم جهت درمان زردی انجام پذیرد.
مسئله مهمی که لازم است بدانید این است که اگر به واسطه وجود زردی در بدن کودکان اختلالات و آسیب های مغزی یا بینایی بروز پیدا کند قطعاً دیگر قابل درمان نبوده و این عوارض برای همیشه با کودک شما همراه خواهد بود.
به همین دلیل است که پزشکان تاکید زیادی بر درمان زردی دارند و به والدین توصیه می کنند که در روزهای اولیه بدو تولد حتماً سلامت و وضعیت نوزادان را طی فواصل زمانی کوتاه بررسی کنید تا مبادا بیلی روبین خطرات جبران ناپذیری را برای آنها به وجود آورد، این عارضه کوچک به راحتی قابل درمان است و بهتر است که نسبت به آن هوشیار باشید.
