عواملی بر بی اشتهایی کودکان
یکی از مشکلاتی که ممکن است والدین در دنیای کودکی با فرزندان خود داشته باشند بی اشتهایی و عدم تمایل به مصرف خوراکی های مختلف خواهد بود.
زمانی که مادر شیر خود را قطع می کند انتظار دارد که کودک با توجه به آنچه که برای بدن او مفید است از خوراکی های سالم استفاده کرده تا رشد طبیعی را طی کند.
اما برخی از کودکان به اصطلاح بد غذا هستند و بسیاری از خوراکی ها را نیز استفاده نخواهند کرد و همین امر یکی از بزرگترین دغدغه های والدین خواهد بود.
تغذیه محدود و نامناسب می تواند باعث کند بودن رشد کودکان شود که امری گران کننده بوده و متخصصان روش های درمانی مختلف را برای چنین شرایطی در پیش خواهند گرفت.
توجه داشته باشید که بخش عمده ای از رشد ذهنی و جسمانی کودکان به واسطه مصرف خوراکی های حاوی انواع ویتامین انجام می پذیرد.
حال اگر کودکان به هر دلیلی بی اشتها باشند و خوراکی های ارزشمند را استفاده نکنند قطعا در سنین بالاتر با مشکلات زیادی نیز همراه خواهند شد، که چند مورد از مهمترین آنها را در ادامه مطلب برای شما بازگو خواهیم کرد.
چندین عامل وجود دارد که بر بی اشتهایی کودکان تاثیر مستقیم دارند، به عنوان مثال اگر کودکی دچار کم خونی باشد قطعاً بی اشتها شده و انرژی کافی برای انجام فعالیت های روزانه را نخواهد داشت، چنین کودکانی معمولاً بی حال و ضعیف به نظر می رسند.
از دیگر عوامل موثر و بی اشتهایی کودکان می توان به استرس اشاره کرد. اگر کودکان در کانون خانواده آرامش کافی نداشته باشند قطعا دچار استرس های روزمره شده که تاثیر مستقیمی بر اشتها و البته روند رشد آنها خواهد داشت.
در کودکان بی اشتهایی را باید جدی گرفت زیرا می تواند عامل مهمی مانند افسردگی داشته باشد.
نکته دیگری که باید بدانید این است که اگر کودکان به یبوست مبتلا شوند، حرکت روده آنها نامنظم خواهد بود و بر بی اشتهایی آنها اثرگذار بوده و البته این غذا نخوردن برای آنها مشکلات بیشتری را به همراه می آورد.
برخی از کودکان طبق عادت نادرست پیش از غذا مقدار زیادی از انواع خوراکی ها و مایعات را استفاده می کنند که حجم اصلی معده آنها را گرفته و اجازه نمی دهد که کودک اشتهای کافی برای مصرف غذا را داشته باشد و همین امر باعث میشود به مرور زمان تبدیل به یک عادت غلط و نهایتاً بی اشتهایی کودک شود.
مشکلات مختلف در روند گوارش و هضم غذا و کمبود روی در بدن کودکان از جمله عوامل اصلی بی اشتهایی آنها خواهد بود.
البته اگر کودکان از داروهای مختلف استفاده کنند ممکن است تاثیری بر روند گوارش و تغذیه آنها داشته باشد که حتما باید عوارض جانبی داروها را از پزشکان و متخصصان جویا شوید.
یکی از دلایل برجسته از دست دادن اشتها دندان در آوردن کودک است که با علائمی همچون درد و یا حتی تب همراه هست و گاهی باعث استفراغ نیز می شود.
علائم بی اشتهایی در کودکان
زمانی که کودکان خوراک و تغذیه مناسبی نداشته باشند قطعاً به مرور زمان ضعیف تر شده و این ضعف در حال روحی، جسمانی و حتی سایز و وزن آنها نیز نمایان خواهد شد. از مهمترین علت بی اشتهای کودکان می توان به مشکل در غذا خوردن اشاره کرد.
معمولاً این کودکان از هر نوع غذایی ایراد گرفته و از خوردن آن اجتناب می کنند.
کودکان بی اشتها معمولاً در همه رده های سنی و هنگامی که غذا برای مصرف آماده است انکار گرسنگی کرده و تمایل به مصرف غذا نشان نمی دهند و به جای استفاده از غذای اصلی از تنقلات ناسالم استفاده می کنند.
از علائم بی اشتهایی کودکان می توان به ضعف و بیحالی آنها اشاره کرد. اگر کودکی بی اشتها باشد و به طور مناسب تغذیه نکند پس از مدت زمان کوتاهی به صورت محسوس کاهش وزن پیدا می کند و این برای والدین کمی نگران کننده خواهد بود.
این کودکان معمولاً فشار پایین داشته و احساس می کنند که دست و پای آنها یخ می کند و البته حرارت بدن نیز تغییر خواهد کرد، این کودکان معمولاً رشد موی بسیار کمی خواهند داشت و از طرفی دچار یبوست نیز میشوند.
وقتی کودکان غذای مناسب، مایعات و فیبر استفاده نکنند گوارش آنها با اختلال مواجه شده و دچار یبوست های شدید میشوند که به دنبال آن احساس خستگی و ضعف های عضلانی در آنها نیز نمایان خواهد شد.
درمان بی اشتهایی در کودکان
همواره باید بدانید که هر گونه بی اشتهایی در کودکان دلایل مختلفی داشته که باید با مراجعه به پزشک عامل اصلی آن را پیدا و برطرف نمایید.
اما موضوعی که باید بدانید این است که بی اشتهایی به هر دلیلی که اتفاق بیفتد باید حتماً بهبود پیدا کند در غیر این صورت کودکان با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد.
متخصصان روش های مختلفی برای درمان بی اشتهایی کودکان به والدین ارائه می دهند تا والدین بهترین روش را متناسب با شرایط کودک خود انتخاب نمایند.
متخصصان سعی دارند به والدین آموزش دهند که از غذاها و خوراکی های خوشمزه و البته جذاب استفاده کنند و تنوع غذایی کودک را افزایش داده و با تشویق تمایل آنها را به مصرف این خوراکی ها بیشتر کنند، با این روش مشکل بی اشتهایی درمان میشود.
با این حال اگر بی اشتهایی کودک برطرف نشد متخصصان انجام مشاوره را نیز به والدین پیشنهاد خواهند کرد که در مراحلی والدین و در برخی موارد کودکان نیز باید روان درمانی شوند، تا علت اصلی این عارضه پیدا شود.
اگر همه این عوامل کارساز نبود متخصصان و پزشکان آزمایشات مختلف را برای کودک در نظر گرفته تا اگر مشکل و عوامل درونی وجود دارد بتوانند به راحتی آنها را پیدا کنند.
در مرحله اول متخصصان آزمایش خون را برای کودک تجویز کرده تا تشخیص دهند که آیا میزان ویتامین ها و مواد مغذی موجود در خون در حد نرمال است یا خیر.
در مرحله دوم نوار قلب را برای بررسی فعالیت قلب در نظر گرفته و در مرحله پایانی آزمایشاتی را برای بررسی تراکم استخوان در نظر می گیرند.
پس از دریافت نتیجه همه آزمایشات متخصصان تشخیص می دهند که آیا عامل بی اشتهای کودکان درونی و ناشی از بیماری بوده یا تنها بخشی از روان کودک را درگیر کرده است.
بسیاری از انواع بی اشتهایی در کودکان با تشویق و تعریف و البته تنوع در رژیم غذایی آنها برطرف میشود و کمتر مواردی هستند که به دلیل مشکلات و بیماری دچار بیاشتهایی شوند.
باید بدانید اگر بی اشتهایی جدی گرفته نشود و والدین نسبت به آن بی توجه باشند منجر به بروز آسیب ها و بیماری های خطرناک در کودکان میشود و قطعاً این بیماری ها ناشی از کمبود ویتامینی شدید در بدن کودک خواهد بود.
راهکارهای درست جهت مقابله با بی اشتهایی کودکان
از زمانی که کودکان در کنار شیر مادر مصرف غذای کمکی را آغاز می کنند والدین با این دغدغه مواجه هستند که خوراکی های مقوی را در رژیم روزانه کودک قرار دهند و به مرور زمان ممکن است کودکان بنا به دلایل مختلف اشتهای های خود را نسبت به انواع خوراکی ها از دست داده و یا به اصطلاح بد غذا میشوند.
اما در چنین موقعیتی اصرار والدین برای مصرف انواع خوراکی باعث مخالفت بیشتر کودکان شده و این مسئله به نوعی لجبازی تبدیل میشود، متخصصانی که در زمینه کودک فعالیت دارند با راهکارهای صحیح به والدین آموزش می دهند که چطور به کودکان انواع خوراکی ها را داده تا با میل و رغبت کافی مصرف کنند.
اما به یاد داشته باشید در شرایطی که کودکان با بی اشتهایی مواجه هستند و در برابر مصرف انواع خوراکی مقاومت می کنند نباید با عصبانیت یا پرخاشگری آنها را مجبور و موظف به مصرف غذا کنید، کودکان اگر مورد خشم والدین قرار بگیرند و یا در موقعیت هایی دچار ترس و استرس شوند قطعاً نتایج معکوسی به همراه داشته و این عادات نادرست برای مدت طولانی با آنها باقی می ماند.
در ادامه مطلب چند راهکار مناسب را به شما ارائه خواهیم داد و با رعایت این نکات ساده اما کلیدی می توانید بی اشتهایی کودکان را رفع کرده و تمایل آنها را برای مصرف انواع خوراکی افزایش دهید.
در قدم اول مهم است که هنگام غذا خوردن به کودکان باج ندهید، بهتر است که برای مصرف انواع غذا فعالیت های تشویقی را برای کودکان در نظر نگرفته و این حس را به آنها القا کنید که برای رفع نیاز بدن باید از مواد خوراکی استفاده کنند.
مهم است که در این موقعیت والدین طبق روال سفره را پهن کرده و مشغول غذا خوردن شوند و بهتر است که بدون توجه به کودکان به کار خود ادامه دهند، در چنین موقعیتی کودکان به این باور می رسند که برای رفع نیاز بدن باید از انواع خوراکی ها استفاده کنند و در زمان گرسنگی به سراغ انواع خوراکی خواهند آمد.
ادامه دادن این روال نتایج خوبی به همراه دارد و مهم است که والدین در این موقعیت صبور بوده و با تکرار فرایندهای درست به نتایج خوبی دست پیدا می کنند، حتی اگر کودکان برای مدت زیادی گرسنه هستند و بعد از ارائه انواع مواد خوراکی به آنها با واکنشات منفی کودک مواجه میشوید باید خونسردی خود را حفظ کرده و به هیچ عنوان عصبانی نشوید در چنین موقعیتی پرخاشگری به کودکان باعث میشود تا با لجبازی بیشتر مواجه شده و برای جلب توجه بیشتر والدین به رفتار خود ادامه می دهند.
تمامی روانشناسانی که در حوزه کودک فعالیت دارند به والدین توصیه می کنند که به هیچ عنوان در مورد رفتار منفی کودکان در مقابل آنها صحبت نکنید به عنوان مثال اگر فرزند شما از انواع مواد غذایی استفاده نمی کند نباید این رفتار آنها را به عنوان یک نکته منفی دائماً به کودک یادآور شوید، زیرا با این شرایط کودک متوجه میشود که تحت توجه زیاد قرار گرفته و به رفتار خود ادامه خواهد داد.
بسیاری از والدین برای رفع بی اشتهایی کودکان برای آنها پاداش های خوراکی در نظر می گیرد، به عنوان مثال به کودک می گویند که اگر غذای خود را میل کند برای آنها انواع شکلات، دسر و تنقلات را تهیه می کنند به یاد داشته باشید که با این کار کودک غذا خوردن را یک فرایند طبیعی نمی داند بلکه به عنوان یک اجبار در ذهن آنها شکل گرفته و برای دریافت هدایا این کار را انجام خواهند داد و هر موقع که تمایل داشته باشند از مصرف انواع غذا خودداری می کنند.
تمامی متخصصان از جمله دکتر سمانه عبدالمحمدی به والدینی که با کودکان بد غذا یا بی اشتها مواجه هستند توصیه می کنند که در این مورد باید با صبوری بیشتر رفتار کرده و اجازه دهید که این مسئله به مرور زمان رفع شود، مهم است که هنگام غذا خوردن برای کودکان یک بشقاب غذا در نظر گرفته و حتی اگر از این خوراکی ها استفاده نمی کنند به هیچ عنوان آنها را مجبور یا سرزنش نکنید، اجازه دهید که در این موقعیت کودکان تنها خوراکی هایی را که تمایل دارند مصرف کنند حتی اگر مقدار آنها بسیار محدود و ناچیز باشد.
با چند راهکار ساده می توانید با کودکان بد غذا یا بی اشتها برخورد درستی داشته و روال طبیعی را به آنها آموزش دهید، اگر کودک شما با چنین مسئله ای مواجه است می توانید با نظرخواهی از کودکان برای انتخاب وعده های غذایی هیجان آنها را بیشتر کرده و تمایل و علاقه کودک برای مصرف غذای تهیه شده افزایش پیدا می کند.
همچنین می توانید هنگام غذا خوردن با کودکان بازی کرده و از آنها بخواهید که با بستن چشم مزه غذا را حدس بزند و تشخیص دهند که چه نوع خوراکی را میل نموده اند، به یاد داشته باشید که والدین الگوی اصلی کودکان هستند اگر شما وعده های غذایی خود را اصلاح کرده و از خوراکی های مناسب استفاده کنید کودک با دیدن و یاد گرفتن روند تغذیه والدین را دنبال می کنند و بهتر است که با مصرف خوراکی های ارزشمند به کودکان درست غذا خوردن را آموزش دهید.
بهترین مکمل دارویی جهت رفع بیاشتهایی کودکان
از زمانی که کودکان در کنار شیر مادر انواع خوراکی های سالم را مصرف می کنند والدین این دغدغه را دارند که آیا می توانند مواد غنی و ارزشمند را به طور روزانه برای کودکان تهیه کنند یا خیر.
اغلب متخصصان رژیم های غذایی مناسب کودکان را در اختیار مادران قرار داده تا با تهیه خوراکی های سالم به روند رشد آنها کمک شایانی کنند.
اما در این میان برخی از کودکان با بی اشتهایی مواجه میشوند که باعث نگرانی والدین شده و به دنبال راه های موثر جهت بهبود شرایط هستند.
اگر در کنار روش های خاصی که پزشکان به والدین ارائه می دهند نتیجه مطلوب جهت بهبود بی اشتهایی کودکان دریافت نشد متخصصان سعی دارند از روش های تخصصی تر و مصرف انواع مکمل های دارویی استفاده کنند.
حتما شما هم شنیده اید که برخی از کودکان برای بهبود بی اشتهایی باید از انواع شربت های خاصی استفاده کنند که مورد تایید پزشکان است اما این مسئله وجود دارد که مبادا این شربت ها تاثیر منفی بر سیستم گوارشی کودکان اعمال کنند.
قبل از هر چیز باید بدانید که برای درمان بی اشتهایی کودکان نباید به صورت خودسرانه از انواع شربت ها و داروهای مختلف استفاده کنید، متخصصان و پزشکان سعی دارند ابتدا راهکارهای موثر را در پیش گرفته و در مرحله آخر تجویز انواع داروی اشتها آور را مناسب می دانند.
تمامی داروهایی که به عنوان مکمل اشتها آور برای کودکان تولید میشوند حاوی مقادیر معینی از ویتامین های گروه ب و سیپروهپتادین می باشد، این مکمل ها خاصیت ضد حساسیتی دارند و با مسدود کردن گیرنده های سراتونینی در مغز کودکان منجر به افزایش اشتهای آنها شده و احساس گرسنگی در کودکان ایجاد میشود.
در چنین موقعیتی کودکان تمایل به مصرف انواع خوراکی ها داشته و بهتر است که در وعده های کوچک انواع خوراکی های مقوی را در اختیار آنها قرار دهید تا خیلی راحت تر بتوانید نیاز بدن آنها را تامین کرده و به رشد و سلامت کودک کمک شایانی خواهید کرد.
به طور قطعی نمی توان گفت که کدام یک از مکمل های دارویی بهترین محصولات برای رفع بی اشتهایی کودکان هستند و متخصصان بر اساس وضعیت کودکان بهترین و موثرترین دارو را برای آنها در نظر گرفته و خیلی سریع نتیجه مطلوب دریافت می گردد.
زمانی که متخصصان از انواع مکمل های اشتها آور برای بهبود بی اشتهایی کودکان استفاده می کنند شما موظف هستید که دوره درمان را طی یک الی دو ماه و تحت نظر پزشک به انجام برسانید و نمی توان انتظار داشت در روزهای ابتدایی پس از مصرف داروی اشتها آور وضعیت غذایی کودکان به حالت طبیعی بازگردد.
همواره باید صبور باشید و در طی روزهای متوالی با مصرف درست دارو بدن کودک به حالت عادی بازگشته و اشتهای کودکان کاملا درست و اصولی اصلاح می گردد.
تمامی شربت های اشتها آور باید در فاصله زمانی یک الی دو ماه مصرف شوند، به هیچ عنوان نباید در مصرف این داروها زیاده روی شود زیرا مصرف بیش از حد این مکمل ها اختلالاتی را در سیستم گوارشی کودکان به وجود آورده که ممکن است آنها را وارد پروسه های درمانی طولانی کند.
پیشگیری از بی اشتهایی در کودکان
متخصصان به والدین توصیه می کنند که هرگز در برابر کودکان از رژیم های غذایی و اضافه وزن صحبت نشود، تا کودک به این باور نرسد که او هم باید همین عملکردها را نیز تکرار کند.
بهتر است که هنگام غذا خوردن همه اعضای خانواده با یکدیگر بر روی سفره نشسته تا کودک ترغیب و تشویق به مصرف غذاهای مفید شود.
اگر احساس می کنید که کودک شما دچار اضافه وزن میشود بهتر است خوراکی های ناسالم را در رژیم غذایی او محدود، و فعالیت های ورزشی بیشتر را برای آن در نظر بگیرید و به هیچ عنوان به کودک خود تلقین کنید که دچار اضافه وزن و چاقی شده است، و درباره رژیم غذایی در کنار او صحبت نکنید.
رعایت همین نکات ساده باعث میشود تا کودک رژیم غذایی مناسب خود را ادامه داده و مشکلاتی مانند بی اشتهایی و نهایتاً با بیماری های ناشی از آن مواجه نخواهد شد.
آسیب های ناشی از بی اشتهایی در کودکان
برخی از کودکان گاها به دلایل مختلف با ایجاد اختلال در تغذیه بیماری های گوناگون را تجربه کرده و این امر موجب نگرانی والدین میشود.
بی اشتهایی در کودکان امری غیر طبیعی می باشد و پزشکان متخصص می توانند با فرآیندهای مختلف چنین مسئله ای را درمان کنند.
اما باید بدانید که اگر کودکان تغذیه مناسبی نداشته باشند قطعاً اختلالات زیادی در روند رشد آنها اتفاق می افتاد و حتی ممکن است کودک آسیب های جدی در بخش های مختلف بدن مانند استخوان ها، قلب و سایر ارگان های حیاتی را تجربه کند.
در پی بی اشتهایی کودکان و با وجود سوء تغذیه ممکن است کودک لاغری بیش از حد را تجربه کرده و این افراد قطعات سیستم ایمنی بسیار ضعیفی خواهند داشت.
کودکانی که تغذیه مناسب ندارند با ضعف سیستم ایمنی بدن در مواجهه با انواع بیماری ها خطرات بیشتر و آسیب های جبران ناپذیری را تجربه کرده و ممکن است در چنین شرایطی کودک وارد پروسه های درمانی بسیار شدید شود.
اما دلایل مختلفی برای بی اشتهای کودکان وجود دارد و به همین دلیل است که پزشکان توصیه دارند اگر با چنین مسئله ای مواجه هستید حتما کودکان را برای چکاپ ها و معاینات مختلف به پزشک مربوطه ارجاع داده تا متخصصان بررسی کنند که علت بی اشتهایی چیست و روند درمان را خیلی سریع در پیش می گیرند.
اما مسئله مهم این است که بی اشتهایی کودکان زمانی خطرناک میشود که ضعف و بیحالی بر آنها غلبه کرده و کودک توانایی انجام فعالیت های روزمره را نخواهد داشت.
اگر کودک بر اثر عدم مصرف خوراکی های سالم بی حالی، ضعف، تهوع و رنگ پریدگی را تجربه کند قطعاً این عارضه نگران کننده خواهد بود و باید هر چه سریع تر بررسی شود.
در چنین شرایطی پزشکان روش های مناسب را به والدین اعلام کرده تا بتوانند در کنار خوراکی های اشتها آور از روش هایی موثر برای تشویق کودکان استفاده کنند.
البته در موارد پیشرفته پزشکان دارو درمانی را مناسب دانسته و برخی از کودکان با یک دوره روان درمانی با حالت عادی باز خواهند گشت.
اما در هر صورت باید بدانید که اگر تغذیه کودک کافی نباشد و مواد مغذی، ویتامین ها و مواد معدنی در حد متعادل به بدن کودک نرسد خیلی سریع آسیب های ناشی از این کمبود در بدن کودکان نمایان شده و ممکن است در معرض دوره های بسیار طولانی مدت جهت درمان عوارض جسمانی گوناگون قرار بگیرند.
پزشکان معمولاً هر گونه بی اشتهایی کودکان را عارضه ای جدی می دانند.
اگر چنین مشکلی ادامه دار باشد و کودک تمایل به مصرف غذا و خوراکی های دیگر نداشته باشد قطعا به دنبال آن انکار گرسنگی و سرد شدن دست ها و پاها و ریزش مو را تجربه می کند و باید بدانید که مشکلات جدی سلامت کودک شما را تهدید خواهد کرد.
در صورت عدم مصرف خوراکی های مناسب کودکان ضعف عضلانی، احساس خستگی، یبوست و سایر مشکلات دیگر مانند بی حالی شدید را تجربه می کنند که تمامی این موارد برای یک کودک غیر طبیعی خواهد بود.
همه ما کودکان را به جنب و جوش و بسیار زیاد آنها می شناسیم و اگر تغذیه مناسب نداشته باشند انرژی کافی برای فعالیت های کودکانه هم نخواهند داشت.
البته این بی اشتهایی در مواردی کاملاً طبیعی است اما اگر متوجه میشوید که در پی چند روز کودک شما تمایل به مصرف انواع خوراکی ندارد باید بدانید که خطرات و بیماری های جدی تر در کمین است و باید هر چه سریع تر به وضعیت پیش آمده رسیدگی نمایید.
آیا مشکلات روحی و روانی میتونه دلیل بی اشتهایی کودک باشه؟
بله، استرس، اضطراب و مشکلات روانی میتوانند باعث کاهش اشتها شوند. در این صورت، مشاوره با روانشناس کودک می تواند کمک کننده باشد.
چجوری از بی اشتهایی بچه 3 ساله جلوگیری کنم؟
می توانید در وعدههای غذایی و میانوعدهها تعادل داشته باشید، از غذا به عنوان تشویق و یا تنبیه استفاده نکید، فعالیت بدنی منظمی کودک داشته باشد و به غذاهای سالم از سنین کودکی عادت کنید.
تشخیص ابتلای کودک به بی اشتهایی چجوریه؟
اگر کودک علائمی مانند کاهش یا ثابتماندن وزن در 6 ماه گذشته، خستگی و خوابآلودگی مداوم، ثابتماندن قد، واکنش هیجانی شدید به برخی غذاها و بیعلاقگی کودک به غذهای قدیمی موردعلاقهاش را داشته باشد می تواند بی اشتهایی داشته باشد.
بچم یک ونیم سالشه و کم غذاست و خوردن غذا را خیلی طول میده و بازی میکنه چیکار باید کنم؟
مقدار کمی غذا دهید که کودک زمان اینکه با غذا بازی کند را نداشته باشد، همچنین مشکل دهان و دندانش را بررسی کنید ممکن است علت نگه داشتن لقمه در دهان مشکلات دندان باشد.
دخترم 5 سالش هست و کم غذاست و یبوست داره چیکار باید بکنم؟
باید حتما آزمایش دهید ممکن است مشکل تیروئیدی داشته باشه و حتما مایعات با سبزیجات توصیه میشود.